Alüminize Elbiseler

METAL İZABE TESİSLERİNDE ERİMİŞ METAL VE KAYNAK SIÇRAMALARINA KARŞI KORUYUCU KIYAFETLER

Ağır endüstriyel işlerin yapıldığı fabrikalar veya iş yerleri, insan sağlığını olumsuz yönde etkileyen birçok hayati riski içinde barındırır. Bu riskleri ortadan kaldırmak veya en aza indirebilmek için en güncel standartlara göre test edilip sertifikalandırılmış, güvenilirliği ispat edilmiş en son teknolojiye sahip koruyucu elbiseler ve aksesuarlar tercih edilmelidir. Bu aksesuarlar arasında göz/yüz, kafa, el ve ayak koruyucuları da bulunmaktadır. Fakat bu yazımızda metal izabe tesislerinde/döküm fabrikalarında çalışırken kullanılması gereken erimiş metal sıçramalarına karşı vücut koruyucu özel elbiselerden bahsedeceğiz.

 Erimiş metal sıçraması veya eritilen metalin ocakta patlaması genellikle ocağa atılan parçanın nemli, ıslak, soğuk olması veya içerisinde hava kalması sebebiyle ortaya çıkar ve metalin şiddetle patlamasına ve tehlikeli erimiş metallerin havaya dağılmasına sebep olur. Bu erimiş metaller 1800 °C sıcaklığa kadar çıkabilen çok tehlikeli parçacıklardır.

 Bu gibi kazalar meydana gelmesi durumunda bu tehlikeli parçacıklar sıradan işçi kıyafetlerini tutuşturabilir, kıyafette delik açarak ciddi yaralanmalar oluşturabilir, hatta ölümle sonuçlanan kazalara sebebiyet verebilir. Bu sıçramalardan korunmak için ilgili standartlara göre test edilmiş, testleri başarıyla geçmiş ve sertifikalandırılmış, (EU)2016/425 Kişisel Koruyucu Donanım Direktifine göre bulundurulması zorunlu olan AT Tip inceleme belgesine ve CE işaretine sahip koruyucu elbiseler kullanılmalıdır.

 Bu tür elbiselerin sahip olması gereken Avrupa Standartlarından biraz bahsedelim.

 Genel amaçlı endüstriyel ısı ve aleve dayanıklı elbiseler, EN ISO 11612:2015 standardına uygun olarak, anti-statik özellik gibi seçeneklerle beraber üretilmektedir ve kullanıcının her ihtiyacına uygun tasarlanmış ve sertifikalandırılmıştır.

 Bu standart içeriğinde bulunan, performansı tanımlanan (performans seviyelerini açıklayan tablo aşağıda verilmiştir) erimiş metal sıçramalarına karşı koruyucu elbiseler; erimiş alüminyum, demir, çelik, bakır ve benzeri diğer metal sıçramalarına karşı koruma sağlamaktadır. Elbiseler, sıcak metaller ile uğraşan kişilerin günlük çalışmalarında konfordan ödün vermeden rahat bir şekilde çalışmalarına olanak sağlamalıdır. Günlük çalışmanın yanı sıra, özel durumlarda ve kazalarda kullanıcının çok hızlı hareket etmesi gereklidir. Konfor ile birlikte, hızlı hareket etmeye müsaade edecek şekilde dizayn edilmelidir. Bu elbiseler tek katlı veya ihtiyaca göre çok katmanlı olarak üretilebilmektedir.

 Not: EN ISO 11612 standardının en güncel versiyonu 2015 ‘dir. 2008 versiyonu artık kullanımda değildir. Koruyucu giysi seçiminde buna dikkat edilmesi gerekmektedir.

 Kaynak işlerini güvenli bir biçimde tamamlayabilmek için kullanılan ısı ve aleve dayanıklı Elbiseler ise EN ISO 11611:2015 standardına göre sertifikalandırılır. Bu standarda göre Seviye 1, düşük seviye sıçrama ve radyan ısıya sebep olan az tehlikeli kaynak teknikleri ve durumları için koruma sağlar. Seviye 2 ise daha yüksek seviye sıçrama ve radyan ısıya sebep olan daha tehlikeli kaynak teknikleri ve durumları için koruma sağlar anlamına gelmektedir.

 Not: EN ISO 11611 standardının en güncel versiyonu 2015 ‘dir. 2007 versiyonu artık kullanımda değildir. Koruyucu giysi seçiminde buna dikkat edilmesi gerekmektedir.

 EN 1149-3/5:2008 standardı, patlayıcı gaz bulunabilecek ortamlarda yangına veya patlamaya yol açabilecek elektrostatik yük boşalması nedeniyle oluşabilecek kaza riskini en aza indirmek amacıyla kullanılmaktadır ve bu standarda sahip bir koruyucu elbisenin kumaş içeriğinde bulunan anti-statik elyaf sayesinde, anti-statik bir elbise olduğu anlamına gelmektedir.

 Not: Bu standart voltaja karşı koruyuculuk anlamına gelmemektedir.

 EN ISO 13688:2013 standardı, eski EN 340:2004 standardının yerini almıştır ve koruyucu elbiseler için ergonomi, insan sağlığına zarar vermeyen madde kullanımı, bedenlerin gösterimi, eskime, uyumluluk ve elbise üzerinde üretici tarafından işaretlenmesi ve belirtilmesi gereken bilgiler için genel performans gerekliliklerini ifade eder. Bu standart, belirli performanslar için şartları içeren, yukarıda bahsettiğimiz diğer standartlarla birlikte kullanılmaktadır.

 İzabe sektörlerinde tek risk erimiş metal sıçramaları değildir. Çalışanın konforunu bozan radyan ısının sebep olduğu ve “heat stress” (ısıl stres) adı verilen, hastalıklara, bayılmalara, hatta ölüme yol açabilen çok fazla ısıya maruz kalma durumu da büyük risk taşımaktadır. Çok fazla ısıya maruz kalmak çalışanın bilinçli düşünememesine de yol açarak iş kazalarına davetiye çıkarır. Isıl stresten korunmak için yansıtıcı özelliği bulunan Alüminize kaplı özel radyan ısı yansıtıcı kumaşlardan koruyucu elbiseler tercih edilmelidir.

Not: Bu Alüminize elbiselerin, altın buharlı Vizör entegre edilmiş başlık (kafanın ve yüzün korunması için), tozluk (ayakkabı üstü dize ayağın korunması için), önlük (elbise tercih edilmediği durumlarda vücudun korunması için), kolluk (önlük kullanılması durumunda kolların da korunması için), ters önlük (elbise tercih edilmediği durumlarda vücudun ve kolların koruması için) gibi aksesuarların hepsi ayrı ayrı sertifikalı bir şekilde imal edilmiş olmalıdır.

 Sonuç olarak, erimiş metal işlerindeki çalışmalar, yüksek risklerin bulunduğu işlerdir ve koruyucu elbise seçiminin titizlikle yapılması gerekmektedir. Elbiseler, üzerine giyen çalışanı koruduğu gibi, çalışanın rahatlığını da en üst düzeyde tutmalıdır. Bu tür ciddi ekipmanlar konusunda insan sağlığına değer veren, uluslararası standartlara uygun üretim yapan tecrübeli bir firma ile çalışmak, tesisiniz, çalışanlarınız ve güvenliğiniz için en doğru seçim olacaktır.

KARIŞIM KUMAŞTAN ÜRETİLMİŞ ELBİSELER

(Viscose FR / Yün / Polyamid / Kevlar® veya Twaron olarak da adlandırılan Aramid Elyaf, Para- Aramid ve Meta- Aramid / Antistatik vb. Karışım Kumaşlar)

 Erime seviyesine kadar ısıtılmış metaller sıradan kıyafetleri tutuşturabilir, önemli yanıklar oluşturabilir, hatta ölümle sonuçlanabilen kazalar doğurabilir. Karışım Kumaştan Üretilmiş elbiseler, sıçrayan erimiş küçük metal parçalarının deride oluşturacağı yanıklarını engellemek üzere tasarlanmış olup Erimiş alüminyum, demir, çelik, bakır, kriyolit vb. diğer metal sıçramalarına karşı koruma sağlarlar.

 Bu tip kumaştan üretilen elbiseler sıcak metaller ile uğraşan kişilerin günlük çalışmasında konfordan ödün vermeyerek rahat bir şekilde çalışmalarına olanak sağlar. Günlük çalışmanın yanı sıra, özel durumlarda ve kazalarda kullanıcının çok hızlı hareket etmesi gerekmektedir. Konfor ile birlikte, hızlı hareket etmeyi sağlayabilecek şekilde dizayn edilmiş olmalıdır.

Metallerin eritildiği alanlar aşırı derece sıcaktır. Bu tip kumaştan üretilen elbiseler ayrıca radyan ısıya karşı üstün bir koruma sağlamalı ve radyan ısının etkilerinden kullanıcıyı korumalıdır. Elbiseler nefes alabilir özelliği ile içeriye ısıyı geçirmemeli, içerdeki sıcak havayı kolay bir şekilde dışarı vererek kullanıcının rahatlığını en üst düzeye çıkartmalıdır. Ayrıca kesme ve taşlama gibi diğer endüstriyel uygulamalarda da rahatça kullanılabilir olmalıdır. Elbiselerin cepleri içine kaynak parçaları veya diğer erimiş metallerin girmesini engelleyecek şekilde kapaklı cebe sahip olmalıdır.

 Elbiselerinizi seçmeden önce mutlaka CE işareti taşıyıp taşımadığını kontrol ediniz.

ALÜMİNİZE ELBİSELER

 Isı ve aleve maruz kalan çalışanlar için; ortamda radyan ısı bulunduğundan bu ısıyı geri yansıtan ve aynı zamanda erimiş demir, alüminyum, bakır gibi metal sıçramalarına karşı koruma sağlayan kıyafetler kullanılmalıdır. Alüminize Elbiseler EN 11612 standardına uygun, belgeli ve üstün koruma seviyesine sahip olmalıdır. (EN ISO 11612 - Bu standart, giyen kişinin elleri hariç vücudunu ısıdan ve/veya alevden korumak için tasarımlanan ve esnek malzemelerden yapılan elbiseler için performans kurallarını kapsar).

 Koruyucu elbiselerin EN ISO 11612:2015 standardına göre sınıflandırılmasında ve elbisenin erimiş metaller ile çalışmaya uygun olup olmamasına karar verebilmek için aşağıdaki tabloda verilen testler sonucu belirlenen performans seviyeleri ölçüt olarak kabul edilmektedir. Bu test yöntemleri, sertifikalandırma için gerekli olan standartlar tarafından referans verilmektedir.

Bu işaretlerin anlamlarını kısaca özetlemek gerekirse;

Prosedür A (A1) sınırlı alev yayılımı testi zorunlu yapılmaktadır. Kumaş yüzeyinden alevin yayılması testidir, aşağı gösterilen düzenek ile test edilmektedir. Prosedür A’ya göre yapılan test neticesinde; Hiçbir numunede delik olmayacak, hiçbir numunede üste veya kenarlara alev atlaması olmayacak, hiçbir numune erimeyecek ve eriyerek damlamayacak, alev sönme süresi ortalama  ≤2 s, kor sönme süre ortalama ≤2 s ve dikişler kumaş panellerini bir arada tutmaya devam edecek şartları bulunmaktadır.

Prosedür B (A2) testi ise opsiyoneldir. Kumaş kenarından alevin yayılması testidir. Prosedür B ’ye göre yapılan test neticesinde; Delik oluşumu ve dikiş dışındaki tüm hususlar geçerlidir.

Opsiyonel konvektif ısı transferi testinde 80 kW/m2 ısı akış yoğunluğundaki alevin elbise veya elbisenin kumaşı, aksesuarları gibi parçalarının üzerine tutulması yöntemiyle test edilir. Test numunesinin arka yüzeyindeki 24 santigrat derecelik ısı artışı için geçen süre ölçülür. En az B1 seviyesine ulaşılmalıdır.

Radyan ısı transferi testi EN ISO 11612:2015 standardı için zorunlu, EN ISO 11611:2015 standardı için opsiyoneldir. 20 kW/m2 ısı akış yoğunluğundaki alevin elbise veya elbisenin kumaşı, aksesuarı gibi parçalarının üzerine tutulması yöntemiyle test edilir. Test numunesinin arka yüzeyindeki 24 santigrat derecelik ısı artışı için geçen süre ölçülür. En az C1 seviyesine ulaşılmalıdır.

Erimiş metal sıçramaları (D ve E seviyeleri belirleme) testinde, D alüminyum eriyiğini, E ise demir eriyiğini temsil eder. Numune kumaş test düzeneğindeki bir çerçevede PVC film üzerine gerilir. Buradaki PVC film insan derisini temsil etmektedir ve PVC film üzerinde oluşacak bir hasar, insan derisinin zarar göreceği anlamına gelir. Test, PVC filmine zarar vermek için gereken erimiş metal miktarını ölçer.

Opsiyonel kontak ısısı testinde 250 santigrat derecelik sıcaklıktaki metal plakaya temas ettirilen kumaşın arka yüzeyindeki 10 santigrat derecelik ısı artışı için geçen sürenin ölçülmesi testidir. En az F1 seviyesine ulaşılmalıdır. Test sonucu, kumaşın ağırlığına göre ve elyafların karışımlarına göre etkilenebilir.

Alüminize Yanmaz Elbise Kullanım Alanları

1. İtfaiye teşkilatı
2. Tüm döküm sanayi
3. Yüksek ısıda çalışan fırın işçileri
4. Cam fabrikaları
5. Enerji santralleri
6. Gaz temizleme tesisleri
7. Gemi endüstrisi
8. Çimento fabrikaları
9. Petrol ve kimya tesisleri
10. Sunta fabrikaları
11. İlaç fabrikaları